۲۷ ماه حوت فرخنده دختر ۲۷ سال افغانستانی به اتهام آتش زدن قرآن (تحقیقات پلیس کابل این اتهام را رد کرده است) در شهر کابل بدست مردان مورد ضرب و شتم شدید با چوب و سنگ قرار گرفت و در نهایت در مقابل چشمان مردم به آتش کشیده شد و جان باخت. تصاویر و ویدئوهایی از ضرب و شتم و سپس سوزانده شدن فرخنده در فضای مجازی منتشر شد و واکنش های زیادی را برانگیخت.
به گزارش خبرگزاری انصار، سایت خبری تحلیلی عرصه سوم، پیرامون وضعیت زنان در افغانستان گفتگویی با سمیه فروتن، عضو هیئت نویسندگان خبرگزاری انصار و شاعر و فعال مدنی افغانستانی انجام داده است که ما نیز این مصاحبه را خدمت خوانندگان عزیز به نشر میرسانیم.
سمیه فروتن سالهای کودکی را در ایران گذرانده و در نوجوانی همراه خانواده به کشور هلند مهاجرت کرده و هم اکنون در سازمان های مردم نهاد افغانستانی فعالیت دارد. متن کامل گفتگو با سمیه فروتن را در ادامه میخوانید:
به عنوان نخستین پرسش، چند روز پیش دختری در افغانستان به اتهام آتش زدن قرآن توسط مردان ضرب و شتم و به آتش کشیده شد. شما این رویداد را چگونه ارزیابی می کنید؟
در ماجرایی که برای فرخنده اتفاق افتاد چیزی که بیشتر از همه دردناک و ناراحت کننده است ارزش انسان است با تاکید می گویم انسان و نه تنها زن. من به عنوان یک فعال مدنی افغانستان که از زندگی و وضعیت زنان در آن کشور آگاهی دارم معتقدم این تنها و اولین خشونت علیه زنان افغانستان نبوده و نخواهد بود. اینجا نگران کننده ترین موضوع انسانیت و شرافت انسانی است که مورد حمله قرار می گیرد. جامعه جنگ دیده افغانستان امروز پس از ۳ دهه قتل ها و کشتار علنی دوباره شاهد کشتنی می شود که از دل این مردم بر می خیزد. هر چند که بازتاب گسترده از انزجار مردم در جامعه مجازی دیده شده و همچنان ادامه دارد اما حقیقت این انزجار نهفته خواهد ماند.
میزان خشم بخش قابل توجهی از جامعه افغانستان به ویژه زنان نسبت به این موضوع به حدی بود که زنان پیکر فرخنده را تشیع کردند. در این زمینه چه نظری دارید؟
بله، جنازه فرخنده بر خلاف روال عادی بر دوش همجنسان اش به نشانه اعتراض تشیع شد که کاری سمبلیک و شجاعانه بود و همچنین از حضور یکی از عالمان دین که به نوعی گفته میشود، طرفداری کرده بود از این جنایت ممانعت شد. هر چند بعدها وی حرف هایش را تصحیح نمود. اما در حال حاضر نگرانی که در دل همه جای گرفته، آیندۀ جامعه ای است که قشری از آن در جهل و کور اندیشی شدید به سر می برد که می تواند آینده فرهنگی سیاسی افغانستان را تحت الشعاع قرار دهد، به خصوص که در میان این گمراه شدگان تعدادی از تحصیل کرده ها و دانشجویان نیز دیده می شوند.
اتفاقی که برای فرخنده افتاد را از دو بعد می توان بررسی کرد. یکی بعد تعصبات دینی است و دیگری بعد زن ستیزی که کاملا در فیلم ها و تصاویر مشهود بود. آیا فکر می کنید اگر به جای فرخنده یک مرد مورد این اتهام بود باز هم دچار چنین سرنوشت دردناکی می شد؟
اتفاقی که برای فرخنده افتاد نشانه تعصبات کورکورانه عده ای است که در ذات خود نگران کننده است. جامعه افغانستان یک جامعه دینی اعتقادی است که در سال های اخیر بعضا دچار افراط گرایی شده. گروهی از جوانان به افراط گرایی در دین و گروهی از دین و مذهب فراری شده اند و این در حالی است که هر دو در یک جامعه زندگی می کنند و خود این باعث ایجاد تفرقه و هرج و مرج می شود. خشونت علیه زنان هم متاسفانه زاییده امروز و دیروز نیست و همیشه در گوشه و کنار دیده می شد. اما اینکه آیا اگر بجای فرخنده مردی بود باز هم چنین اتفاقی می افتاد، فکر می کنم که باز هم شاهد این جنایت می بودیم، دلیل هم اینکه این جانیان با سوء استفاده از نام قرآن دست به این جنایات زدند پس برایشان زن و مرد فرق نمی کند و همچنین این خود نشانه از افکار داعشی است که افراط گرایان از آن متاثر شدند.
از بعد دینی و تعصبات اسلامی وضعیت زنان در افغانستان پس از طالبان چگونه است؟
زنان پس از طالبان توانستند که بالاخره نفس راحتی بکشند. هر چند هنوز هم خوشونت و فاجعه برایشان اتفاق میافتد، اما زنان در جامعه توانستند که خوب خود را نشان بدهند و در مقابل مشکلات بجنگند.
مشکلی که زنان افغانستان دارند نداشتن اعتماد به نفس و نشناختن قدرت شان است، یکی از سازه های مهم برای موفقیت زنان افغانستان اول از همه خود شناسی است تا بتوانند به خودباوری برسند. به طور مثال امروزه دختران و زنان ما حضور فعال در رسانه ها و جامعه مدنی دارند که این خود نشانه خوبی است اما مشکلات همچنان باقی است.
مهم ترین مصائب زنان افغانستان در حال حاضر شامل چه مواردی است؟
یکی از مهم ترین و بزرگ ترین مشکلاتی که زنان با آن دست و پنجه نرم می کنند متاسفانه فقر فرهنگی و اقتصادی است. در بخش فقر فرهنگی می توان به تعصبات افراطی دینی اشاره کرد، افراط گرایان دینی از بی سوادی و دوری مردم از مطالعه و سواد آموزی که به دلیل چندین دهه جنگ گریبان گیرشان شده است سوء استفاده کرده اند و افکاری ناشایست و غیر دینی و انسانی را در ذهن مردم پرورنده اند که همین افکار بزرگ ترین دشمن زنان شده است. فقر اقتصادی هم دلیل دیگری است از مشکلاتی که گریبان گیر زنان است بسیاری از زنانی که نان آور خانواده هستند، باید وارد جامه زن ستیزی شوند که برخی مانند گرگ آماده دریدنش هستند و یا زنانی که در اجتماع های قبیله ای زندگی می کنند و در آن اجتماع ها افراطیونی هستند که تحت فشار اقتصادی زن را ابزاری برای خالی کردن عقده ها و فشار های زندگی می دانند و با لت و کوب(ضرب وشتم) و توهین و تحقیر به جان او می افتند و در نتیجه قربانی این جهالت، زنان هستند.
نگاه دولت افغانستان به زنان را چگونه ارزیابی می کنید ؟
دولت کنونی افغانستان تا آنجایی که توانسته زنان را در درجات مختلف سیاسی جای داده؛ هرچند که حضورشان می توانست پر رنگ تر باشد. ضمن اینکه باز هم دست های زنان برای اجرای توانائی های شان، بسته است اما همین که حضورشان در سیاست و قانون گذاری نا دیده گرفته نشده جای خوشبختی است.
نهاد ها و سازمان های غیر دولتی زنان در افغانستان چگونه است؟
جامعه مدنی و ارگانهای خصوصی هم با اینکه همیشه مورد تهدید و خطر هستند، باز هم در پی دفاع و به حقانیت رساندن حقوق زنان هستند اما این فعالیت ها در کوتاه مدت نمی تواند جواب گو باشد و نیازمند یک بازسازی بزرگ فرهنگی است.
آیا فعالان حوزه زنان افغانستانی که خارج از کشور هستند توانسته اند به بهبود شرایط زنان در افغانستان کمک کنند؟
فعالان حوزه زنان در خارج از افغانستان توانسته اند با همکاری جامه مدنی داخل کشور و ایجاد پل ارتباطی با آن ها دست یاری برای تقویت حقوقی آن ها باشند. برگزاری دوره های آموزشی و سفرهای دو طرفه در قالب برنامه بازدید و کارگاه و همچنین ایجاد خیریه های کمک رسانی به زنان از جمله فعالیت های ما در خارج از کشور است.
وکلام آخر؟
امروز بیشتر از هر روز افغانستان شاهد سرنگونی فرهنگی است و شدید نیازمند همبستگی جامعه روشنفکر دارد، چون بازسازی و فرار از جهالت نیاز به چشمان حقیقت بین دارد. از اینجا به نمایندگی از سازمان جوانان خراسان در هلند انزجار خود را از جنایتی که برای فرخنده رخ داده است اعلام می کنم و می خواهم تا هم تباران حقیقت بین ما نیز، با ما هم صدا شوند تا فریاد آزادی خواهیمان به گوش جهانیان برسد. امروز فرخنده نمادی است از آزادی خواهی و فرار از جهالت و امیدورم که خون فرخنده روشنگر راه حقیقت خواهان باشد.
مصاحبه از: روشنک استرکی
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/3421
جسد بیسر یک زن جوان در غرب کابل پیدا شد+عکس
